TPHCM: 83% mẫu giải trình tự gen của bệnh nhân COVID-19 hiện nay là NB.1.8.1 - biến chủng đang lưu hành tại nhiều nước trên thế giới

Trước tình hình gia tăng số ca mắc COVID-19 trên Thế giới cũng như tại Thành phố, nhóm nghiên cứu COVID-19 của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM và Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) đã tiến hành giải mã trình tự gen của một số bệnh nhân có chẩn đoán lâm sàng COVID-19  nhập viện trong tuần thứ 3 của tháng 5 năm 2025 và ghi nhận biến chủng NB.1.8.1 được phát hiện ở 83% mẫu giải trình tự.

Chương trình giám sát biến chủng SARS-CoV-2 của Tổ chức Y tế thế giới chưa xếp loại NB.1.8.1 vào nhóm biến chủng nào trong 3 nhóm nguy cơ: VUM (biến chủng cần được theo dõi), VOI (biến chủng cần quan tâm) và VOC (biến chủng quan ngại), các dữ liệu khoa học cho đến nay vẫn chưa ghi nhận sự khác biệt về mức độ lây lan hoặc gây bệnh nặng hơn so với các biến chủng lưu hành trước đây.

NB.1.8.1 là biến chủng phụ của biến chủng XDV.1 có nguồn gốc từ biến chủng XDV được hình thành từ sự tái tổ hợp gene giữa biến chủng JN.1 và biến chủng XDE. Theo thông tin từ cơ sở dữ liệu gene, bộ gene đầu tiên của NB.1.8.1 được công bố lần đầu vào đầu năm 2025. Tính đến ngày 22/5/2025, NB.1.8.1 đã được phát hiện tại 22 quốc gia trên thế giới bao gồm Úc, Campuchia, Canada, Trung Quốc, Đan Mạch, Phần Lan, Pháp, Đức, Hồng Kông, Ireland, Ý, Nhật Bản, Hà Lan, New Zealand, Singapore, Hàn Quốc, Tây Ban Nha, Thuỵ Điển, Đài Loan, Thái Lan, Anh và Mỹ.

Theo nguồn tin ở Đài Loan (http://taipeitimes.com), NB.1.8.1 hiện đang là biến chủng chiếm ưu thế gây bệnh, phần lớn số ca bệnh nặng là những trường hợp chưa tiêm đủ vắc xin COVID-19 theo khuyến cáo của nước sở tại, ở nguời lớn tuổi, hoặc có bệnh nền. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa kỳ (US-CDC) cũng vừa công bố biến thể NB.1.8.1 đã được phát hiện ở nhiều du khách quốc tế đến các sân bay lớn của Hoa Kỳ trong những tuần gần đây. Biến thể này được cho là đang thúc đẩy sự gia tăng các ca bệnh trên khắp Trung Quốc và một số khu vực ở Châu Á, theo CBS News.

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm ghi nhận có dấu hiệu gia tăng số ca COVID-19 trên địa bàn Thành phố từ tuần thứ 16 đến tuần 20 (từ 14/4 đến 18/5), trung bình mỗi tuần có 11 ca COVID-19 được báo cáo, tăng mạnh so với 15 tuần đầu năm – mỗi tuần chỉ có 1 đến 2 ca bệnh. Riêng tuần 20 (từ 12/5/2025 đến 18/5/2025), toàn Thành phố ghi nhận 26 ca, tăng 16 ca so với trung bình 4 tuần trước đó (10 ca/ tuần). Tích lũy từ đầu năm 2025 đến nay, Thành phố Hồ Chí Minh đã có 79 ca bệnh COVID-19 (thấp hơn 75,5% so với cùng kỳ của năm 2024), trong đó có 43 ca điều trị nội trú và 36 ca điều trị ngoại trú, không có trường hợp bệnh nặng cần phải hỗ trợ hô hấp.

Theo các chuyên gia, sự xuất hiện biến thể mới NB.1.8.1 có thể là nguyên nhân gia tăng số ca bệnh COVID-19 tại Thành phố trong những tuần gần đây, tương tự như ở một số nước trên thế giới trong thời gian qua. Đây là hiện tượng thông thường khi xuất hiện một biến chủng mới. Hiện nay, chưa có bằng chứng khoa học chứng minh mức độ lây lan hoăc gây bệnh nặng của biến chủng NB.1.8.1.  NB.1.8.1 vẫn chưa được WHO xếp vào một trong ba nhóm biến chủng VUM, VOI hay VOC của tổ chức này.

Ngày 21/5/2025, Sở Y tế đã ban hành công văn số 5423/SYT-NVY về việc chủ động triển khai phòng, chống COVID-19 trên địa bàn Thành phố trong tình hình hiện nay, theo đó Sở Y tế chỉ đạo các đơn vị y tế từ hệ dự phòng đến điều trị luôn trong tư thế sẵn sàng ứng phó với các tình huống dịch bệnh, bảo đảm thực hiện tốt việc thu dung, cấp cứu, chăm sóc, điều trị hiệu quả cho người bệnh mắc COVID-19, phát hiện sớm tình trạng chuyển nặng, xử trí kịp thời, hạn chế đến mức thấp nhất các trường hợp tử vong; đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của chiến lược bảo vệ người có nguy cơ mắc COVID-19 nặng.

Sở Y tế giao Trung tâm kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) chủ động giám sát tình hình biến động ca bệnh và biến chủng gây bệnh, đánh giá nguy cơ để kịp thời đề xuất, triển khai các biện pháp phòng, chống dịch phù hợp và hiệu quả.

Sở Y tế khuyến cáo người dân không hoang mang lo lắng nhưng cũng không chủ quan trước các diễn biến khó lường của dịch bệnh COVID-19 trên thế giới, chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch theo khuyến cáo của Bộ Y tế để bảo vệ bản thân, gia đình, cộng đồng.

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, người dân tiếp tục thực hiện tốt các biện pháp sau để chủ động phòng, chống bệnh COVID-19:

1. Đeo khẩu trang nơi công cộng, trên phương tiện giao thông công cộng, tại cơ sở y tế.

2. Hạn chế tụ tập nơi đông người (nếu không cần thiết).

3. Rửa tay thường xuyên bằng nước sạch, xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn.

4. Tăng cường vận động, rèn luyện thể lực, dinh dưỡng hợp lý.

5. Khi có biểu hiện sốt, ho, khó thở thì phải đến ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để được kiểm tra, theo dõi và xử lý kịp thời…

Người dân đến và về từ các nước có số ca mắc COVID-19 cao cần chủ động theo dõi tình trạng sức khỏe để phòng, chống COVID-19 cho bản thân, gia đình và người tiếp xúc gần.

Theo SỞ Y TẾ TP.HCM